oxtay

Thursday, July 08, 2004

پاپاغيم، قيلينجيم و آتيم


چيينيمده يورغونلوق، دؤشومده يئته رليک
ائينيمده مين يارا، کؤنلومده مين آرزو،
آتيمين ديرناغيندا وطن.
ديرناقلار داشلارا چيرپيلا- چيرپيلا
اؤژلرين قانيني ياياراق داشلارا
يئتيشديم
يئتيشديم و پوزدوم سون اؤژون يوواسين،
قيزي‌ دا قورتارديم.
قاراشين، قاراقاش، قاراتئل بير قيز
گؤزلري اولدوز.
اولدوزلار سسله ندي قارنقولوقدا
و اينسان چاغريلدي:
"بري گل آي قوناق
من قوملوق قيزي‌يام
واحه‌سيز چؤللرين يوموشاق تيکاني...
تئليمدن آلاچيق قورارام
قولومو ياسديغين ائده‌ره م
گؤزلريم نور ساچار
دؤشلريم دويورار سن يورغون قوناغي
گئجه‌له ن"!

تئل‌لردن آلاچيق، دونوندان دؤشمه
قولوندان ياسديقجا قاييردي
واحه‌جيک قوردوق بيز.

من تورکمان آتيمي بوراخديم باييرا
قيلينجي آتا‌به ي باغيندا ايتيرديم
آنامين تيکدييي پاپاق ‌دا يوخ اولدو
گلديييم يوللاري اونوتدوم.
سيلديم ‌ده کؤنلومه ياييلان کئچميشي
حاليم بئله اولدو.

من اونو اردبيل خالچاسي ساياغي تکين
ايپکدن توخودوم؛
اريشي ماردان، آرقاجي اؤوره‌دن،
ايلمه‌سي ناخيشدان، گولوش‌دن؛
بير كول‌دا قيزيل گول
تيکاني دؤيوشدن، چيچه‌يي باريشدان؛
بير کول‌دا قيلينج،
بير کول‌دا آغارچين،
بير کول‌دا گؤورچين...

من اونو اردبيل خالچاسي تکين
ايپکدن توخودوم،
توخودوم و سالديم کؤنلومون تکينه؛
دايانديم آخشامين يولو اوسته
سسله نديم:
"بري گل قاراشين
من قيپچاق اوغلويام،
بؤلگه‌لي داغلارين سيلديريم قاياسي
گؤزومون اوستونو ياتاغين ائده‌ره م،
ديزيمي اوتاغين،
قولومو قالخان تک چکه‌ره م اوبايا
قوروسون سئوگيمي،
داماردان توخونان خالچادا سالينار
گله‌جک گونلرين تکينه
دوست اولاق!"

"داشليقدا گله رکن کند يئريشيي‌له
هؤروک‌لر بورولسون، قيوريلسين، آتيلسين
بيرجه بستي يوخدور چيينينده دورايدي
بولاغين يولو ‌ايله گئده‌ر اولايدين.

آخشاملار اوغلان- قيز هالاي گئده‌ايديک
عاشيقين چؤگورو ناغيل دئيه‌ايدي
پاپاقلي کندلي‌لر چپيک توتايدي."

دايانديم آخشامين يولو اوسته
بير يول‌دا چاغيرديم: "بري گل قاراشين سئوگيليم!"
اوندا قاش قارالدي
تکجه اؤز سسيمي ائشيتديم داشلاردان
اوندا يئل باشلادي قارا يئل
قارا يئل...
بو قارا سسي ‌ده يئل يئتيردي منه:
"سن باشي پاپاقلي اوباني ايستيرسه ن
سن آغزي ياشماقلي کندلري ايستيرسه ن
قيزيمي وئرمه‌ره م آيريليق سئوه‌نه"
دايانديم
آيريليق دئميشه م يوخسا من؟
آيريليق دئميره م، بيز بيريک
او مني چاغيردي، او سئودي، سئويشديک.

تانري‌لار
آي آلتميش آلتي‌لار
سيز دئيين...

دايانديم و دؤزدوم "آت ايل"دن آت‌ايله
يئنه‌ ده آتيلان آتيله
يئنه ‌ده...
گون دوشدو يانديرسين، يانماديم،
يئل اسدي کؤکومدن قوپارتسين، قوپماديم،
گلدي سئل آپارسين، گئتمه‌ديم،
دايانديم، قورودوم، اؤزومسوز واحه‌ني؛
دايانديم گئجه‌نين قاپيليغيندا
سسله‌يه م قيزي
سسله‌يه م يازي
سسي ‌ده سسله‌ديم
سؤزو ده سسله‌ديم
و بوتون عالمه هاراي ياغديرام
و بوتون عالمي ياغديرام قاپي‌يا.

قاپيليق قارا‌ايدي ... من قارانليق گؤردوم
و آغير توستولر؛
يارديم من توستونو، ياريلدي
سؤکدوم‌ ده تالواري، سؤکولدو؛
نه گؤردوم اوندا من ...
ساغينا، سولونا اؤژجوک‌لر دوزولموش:
قانلي اؤژ
پاپاغيم باشيندا
قيلينجيم بئلينده
آياغي آتيمين اوزنگي‌سينده‌ ايدي.


-------------

· يئته رليک: فاتيح‌ليک
· قارانقولوق: قارانليق
· مؤوره: مؤو بوداغي‌نين کسيلميشينه دئييرلر.
· هالاي: رقص آدي
· چؤگور: عاشيق سازي
· قاپيليق: دروازا
· تالوار: حيصار
· اؤژجوک: کيچيک دئو

توزلو پييانو


اؤرتوک‌لر سؤکولسون، بولوت چکيلسين،
قايالار اوزولسون گؤي ياماجلاردان،
قوي آپارسين آغ يئل قارانليق‌لاري!

سازاقلي بير سحر آچيلاجاقلار-
ماتمسيز اؤلومدن بري باغلانان-
جئويز تاختاسيندان اسکي قاپيلار.

سازاقلي بير سحر پارچالاياجاق
قارا سس‌سيزلييي توزلو پييانو؛
قيزغين بارماقلاردان آخاجاق او گون
سهندين بوزلانميش آغجا گؤل‌لري.
قورخولو بير رقصه باشلاييرلار، باخ!
داغلارين آچماميش سولان گول‌لري.
جالانير دنيزلر، قيوريلير چؤل‌لر
قاچيرلار اولدوزلار قانلي گؤيلردن.
اولدوزلار گئجه‌نين باهادورلاري....

اوشاقلار اليزي منيم قلبيمين
ايستي‌لييي‌ ايله قيزديرين، گئدين!
يوخسا سويوق ال‌لر نه ائده بيله ر؟!

سازاق
دان يئرينده
بيزي گؤزله‌يير،
سويوق ال‌لر ايله آچا بيلمه‌ريک-
گله‌جک گونلرين قيزيل قاپيسين؛
سويوق ال‌لر ايله چالا بيلمه‌ريک-
گونلرين سازيندا ظفر ماهني‌سين.

1344-نجي ايل، پاييزين ايلک گونلري
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پيانـــــــــوي گـــرد آلــود- ترجمه و تلفيق : مفتون اميني

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بگذار پرده ها و ابرها پاره شــــــــــوند
صخــــره ها از تپه هاي سبـــــز ، سرازير آيند
و بـــاد سپيد ، يايه ها را ببرد
لاجرم
از درون درهاي كهنه ي چوب گـــردو
كه سالهاست از پس مرگي بي ماتم بسته مانده انــــد
فلقي گشوده خــوهد شد ؛ با باد سوزناك .
وهمانگاه
بركه هاي سپيد و يخ بسته ي سهند
همانند رگبار انگشتاني گـــرم
بر سكـــوت سياه پيانـــوي گرد آلود ، جاري خواهد شد .
بنگـــر
رقص مخوف گلهاي ميرنده را
درياي لبريز و دشت به خود پيچنده را
و فرار ستارگان را از آسمانهاي خونين
ستارگان ، بهادران شبانگاه !
بچـــــه ها بيائيد
و دستان خود را با حرارت قلب من گرم كنيد
كه بر درگاه فلق فـــردا
باد شوزناكي ماسيده است .

اوخا تاي آتا


نه صوفي‌لرين سون سولطاني ‌ايدي او،
نه گؤورچين‌گيلين ايلکي‌سي؛
سحرچي‌لرين آغ فايتونو ‌ايدي
دورنا يوللاريندا.

قالي‌دان قالا ‌ايدي، قالي‌لاردان قالا
و قيزيل‌دان اوجاق.
او چيراق ‌تکين آليشديريردي-
تاخچالاردا بيزي
تاخچالاردا پاپاق.

"آلاقاپي"‌نين کرپيچ سککي‌سينده-
قيزيل چيچک‌لر آخشام سولدو؛
گؤي بيلکلردن يوموروق- يوموروق يئميش‌لر بيتمه‌دي.
کرپيچ سککي‌لرده
سحرچي‌لرين قيزيل فايتونو،
کرپيچ سککي‌لرده هيجان شاخسئيي؛
کرپيچ سککي‌لرده چيراق يانديران اوخا تاي آتا؛
گؤزونده گؤزلوک،
بوينوندا شريف
گئديردي تمکينله آليشقان يوللاري؛
و "ترويا"نين داش قاپيسيندا
ناغيلين سونو: چيراق سؤندوره ن تاختا آت!

27/10/1345

قورد و شهه ر


قارلي کاسکئت باشيمدا وار،
جيم-‌جيلاق لوت،
قوينومداکي ياش کيتابلار.
شاختا ... شاختا ....
بير ده آغير نفس‌ ايدي،
من ايديم.
داش دؤشه کلي کوچه‌ميزده
زاغ- زاغ اسه ن ائولر ‌ايدي،
پالچيقلانميش قار ‌ايدي
بيز ايديک.
هر آچيشقا- قاباغيندان بيز کئچه نده، آچيليردي:
"قورد وار، قورد وار
يئيين اولون آي اوشاقلار..."
داليميزجا باغلانيردي...

صاباحکي گون من گؤردوم کي،
قوجا شهه ر
بؤلوک- بؤلوک
تيکه- تيکه
گئده ر- گلمه ز کاميونلارا مينديريلير...

من ائوميزه قاييداندا
آچيشقالار يئنه بير – بير آچيليردي:
"قورد وار، قورد وار، آدامجيل قورد،
ائولر ييخان، آغ بيرچکلي آنالاري آغلار قويان آدامجيل قورد.
بيزه سيلاح، بيزه سيلاح!"

اوچونجو گون
من ائوميزه قاييداندا
آچيشقالار آچيلديلار يئنه بير- بير:
"ساکيت! ساکيت! آستا گئدين!
سس چيخماسين دوداقلاردان!
قورقوشوم‌تک هاوا آغير،
دانيشجاغين دولور آغيز..."
- شهه ر قوردون قارنيندايدي.

27/8/1345

ستتارخان آتليلاري


يهه ري حاضيرلايين
گتيرين توفنگيمي!
بالالار ساغ قالاسيز،
گئديره م من، گئديره م؛
يوردومو، تورپاغيمي
هله‌ليک ترک ائديره م.
صوبح اذاني اولماميش،
گوموش اولدوز سولماميش،
"شيبلي"‌نين سول تاييندا ستتارخان آتلي‌لاري
يوروش ائدير دوشمانا.
قارانليق چکيلمه‌ميش،
دان يئري سؤکولمه‌ميش،
آزادليق قوشونوندان قيزيل آت‌دا سسله‌نير،
يهه ري حاضيرلايين
قاچماغا هوسله‌نير.
صوبح اذاني اولماميش،
گوموش اولدوز سولماميش،
توفنگيم کوره‌ييمده
قاتارلار بئليمده ‌کن،
قيزيل آتيم يئل کيمي
گؤتوروله ر داغلارا.
اونو بير قشوولايين!
يهه رين حاضيرلايين!
ايستيبداد قوشونونا گئديريک قيرغين سالاق
گئديريک اؤلکه‌ميزي
يادلار اليندن آلاق.
گئديريک گديک‌لرين قورد‌لارين توتوب بوغاق،
بلکه گله‌جکده سيز-
بالالار، دينجه‌له‌سيز.
قيزيل آتين بئلينده-
داغلارا يوکسله‌سيز.

31/5/1342

Thursday, July 01, 2004

ايشيق

آمان٬ آمان قارا تئللى كيبريتچى قيز
دامجى دامجى قارانليقدا تر تؤكه ن
اود يوردونون قيزيلجا داغلاريندان
ميليونلار تون گوگورت چكيب٬ سؤكگونه ن!
كرخانادا ائله كيبريت٬ يوكگونه ن!
كى ظولمتين كؤكون يانديريب٬ ياخسين

آمان٬ آمان سارى تئلى زنجانلى
آمان گؤزه ل پيچاقلار يونان اوغلان
آغ پولاددان٬ پولاد تكين سوموكدن
ائله كسگين پيچاقلار يونگونان كى
ييرتابيلسين ظولمون چيركين اوره يين
قيرسين اؤلوم قوشونون دا قانادين
بلكه چوبان آزاد چالسين توته يين

آمان٬ آمان٬ اوزاق كندده٬ اوبادا
اوجا بويلو خورما تئللى معلليم
ايشيق آچ قارانليق كيلاسلاردا
ايشيقليق آچ كيلاسلاردا توپلانان
آى اولدوزسوز او كيچيك دونيالاردا
كورلوق چكميش بالاجا اينسانلارين
اوددان ايستى٬ قاردان آيدين قلبينه
بشرييت سؤزون تكجه يازگينان
اينسانلارين قول قانادين باغلايان
گؤيلرده كى قورخو فيكرين پوزگونان

آمان٬ آمان گون گؤرمه يه ن توخوجو
ايلمك سالان٬ دفه دؤيه ن٬ آه چكه ن
چيراق تكين يانان قانين يانديران
كيرپيكلرى پيلته كيمى كؤزله نه ن
او نه دير هئى دويونلورسه ن٬ كسيرسه ن
اوره ك سسين بوغازيندا بوغورسان
بيرجه يول دا خالچاندا بير شكيل سال
باخانلارين ديزلرينى قوروتسون
بير شكيل سال اربابلارى قورخوتسون
ظاليملرين بارماقلارين دويونله
سولئيمان تك٬ قالخ اونلارى زنجيرله
قوى خالچانى ساتان آلان بيلسين كى
سنين ديلسيز اللرينده نه لر وار
خالچا اوسته باشماقلى يئرييه نلر
بيلسينلر كى ديلسيز دينسه نه قوپار

آمان٬ آمان رومدان گؤيچه ك اورمولو
گوموش تئللى٬ قوجامان چاخير چكه ن
كئچميشلرين اييين توتان كوپلرده
عئشقين دادين وئره ن چاخير چكگينه ن
قوى حياتين آغير يولون گئچه نلر
دينجه لسينلر اوزون بولاقلاريندا....
ائله چاخير چكگينه ن كى يانديرسين
دٶوره يى ده٬ اوره كده كى دردى ده
قوى چاخيرين بير چوخ سؤزلر آنديرسين
خالقيما كيم:"گول اكدى٬ خار دردى"دئ!